"Zo ben ik nu eenmaal." Is er iemand in jouw omgeving die dit nog nooit heeft gezegd? Ik moet die unieke persoon nog tegenkomen. Zelfs "dat is zo typisch Nicole" zegt iedereen die ik ken wel eens.
We reageren vaak op dezelfde manier in bepaalde situaties. Bij een tegenslag reageert de ene persoon boos, de ander huilt en de derde persoon trekt zich terug uit de situatie en negeert de wereld om zich heen. De manier waarop je reageert is meestal geen bewuste keuze en ook niet altijd hoe je zou hopen dat je zou reageren. Achteraf denk je : "had ik maar...". Maar meteen daarna denk je ook, "maar dat is wie ik ben, en daar kan ik niets aan veranderen." Toch? Nee, dat is niet helemaal waar. In dit artikel zal ik uitleggen waarom.
jouw reactie is misschien onbewust en automatisch, maar dat is niet altijd zo geweest. jouw reactie is in de loop van de tijd automatisch geworden. Om te begrijpen hoe dit gebeurt, gebruik ik een beetje neurowetenschap. Oh en snelwegen en zandwegen.
Wat hebben snelwegen en zandwegen met hersenen te maken?
De vorming van een gewoonte of automatische reactie in de hersenen werkt door het versterken van een verbinding tussen neuronen. Neuronen zijn hersencellen die allemaal met elkaar verbonden zijn, maar sommige verbindingen zijn sterker dan andere. je kunt dit vergelijken met snelwegen en onverharde wegen.
In het begin waren dorpen met elkaar verbonden via kleine, ongelijke zandwegen die door de velden liepen. De weg die het vaakst wordt genomen, wordt steeds breder en makkelijker begaanbaar. Langzaam verandert deze kleine weg in een snelweg. Wanneer er een snelweg is aangelegd, worden de zandwegen tussen de dorpen minder vaak genomen. Want ook al is de afstand groter, jebent er sneller als je de snelweg neemt.
De development van automatisch gedrag is vergelijkbaar. De reactie die het vaakst wordt vertoond in een bepaalde situatie maakt deze verbinding tussen neuronen sterker. Als je bijvoorbeeld vaak hebt ervaren dat de geur van verse croissants samengaat met een ontspannen en plezierige zondagochtend, zal er vanzelf een glimlach op jouw gezicht verschijnen als je croissants ruikt. Als je meerdere keren hebt ervaren dat je dingen voor elkaar kunt krijgen door jouw stem te verheffen, zul je dit vaker blijven doen. Na een tijdje denk je er niet eens meer over na, je doet het automatisch.
"Deze keer zal ik het echt anders doen"
Mooi, je begrijpt nu een beetje beter hoe automatisch gedrag ontstaat. Dat de geur van croissants je doet glimlachen is natuurlijk geen probleem, maar ander automatisch gedrag kan jezelf en/of anderen in de weg staan. En dat is precies het soort gedrag dat niet gemakkelijk te veranderen is. Denk er eens over na. Hoe vaak heb je jezelf horen zeggen: "deze keer ga ik het echt anders doen". Je begint vol goede voornemens. Je houdt het 1 of 2 weken vol, misschien zelfs een paar maanden. Maar uiteindelijk verval je weer in jouw oude gedrag. Vooral als de druk hoog is.
Dan kan somatic coaching een rol spelen. Traditionele coaching is bijna altijd gericht op IQ (intelligentie) en EQ (emotie), en worden gezien als aparte onderdelen. je kunt hier zeker goede resultaten mee behalen, maar het is lang niet altijd genoeg.
Somatic coaching kijkt daar anders tegenaan. Het woord somatiek komt van het Griekse woord soma, wat 'het levende organisme als geheel' betekent. Deze theorie gaat ervan uit dat je als persoon niet uit losse delen bestaat, maar dat jouw lichaam, hersenen en ziel één geheel vormen.
Een van de kenmerken van somatic coaching is dat het lichaam het startpunt is voor een duurzame gedragsverandering. Neem een muzikant als voorbeeld. Een pianist kan niet goed spelen als hij niet ontspannen is. Hij kan alle noten kennen (IQ) en graag piano spelen (EQ), maar zonder het derde cruciale element (SQ) zal hij geen fantastisch concert kunnen geven.
Verbindingen in jouw hele lichaam
Somatic coaching gaat ervan uit dat de neuronverbindingen die het automatische gedrag veroorzaken, niet alleen in de hersenen aanwezig zijn, maar in het hele lichaam. Denk eens terug aan een situatie waarin je onder grote druk stond. Een belangrijke presentatie, een beoordelingsgesprek of een zakendeal die bijna misging. Hoe voelde jouw lichaam? Stonden jouw schouders rechtop of leun je achterover, voelde je jouw ademhaling versnellen, had je de neiging om jouw armen over elkaar te slaan?
Het doel van somatic coaching is om ander gedrag te laten zien en jezelf in staat te stellen dat gedrag te laten zien, zelfs als jeonder druk staat of gestrest bent. Bij een meer traditionele manier van coachen begrijpen je hersenen vaak wel hoe je nieuw of ander gedrag moet inzetten, maar de rest van jouw zenuwstelsel (dit is zichtbaar in jouw lichaam) niet. Daarom pak je maar één element aan en dat is niet voldoende. Bovendien is het risico groter dat je terugvalt in oud gedrag.
Dit is waar somatic coaching om de hoek komt kijken. Natuurlijk blijft het opdoen van kennis en inzichten door te praten - net als bij traditionele coaching - belangrijk. Maar dit wordt ondersteund door oefeningen waarbij je letterlijk moet gaan staan of bewegen, zodat je echt voelt hoe ander gedrag voelt. Zo begrijp je niet alleen (IQ) de nieuwe vaardigheid, maar creëer je ook een andere respons in jouw lichaam (SQ).
De aanleg van nieuwe snelwegen
Als je kijkt naar de metafoor van snelwegen versus zandwegen en je weet dat neuronverbindingen niet alleen aanwezig zijn in jouw hersenen maar ook in jouw lichaam, dan zie je het belang van het oefenen van nieuw gedrag. Je creëert een nieuwe snelweg (verbinding/automatisch gedrag).
De eerste stap in somatic coaching is je bewust worden van jouw huidige houding, beweging en reactiepatronen. Welke reactiepatronen laat je zien? Je leert meer in contact te zijn met jouw lichaam. Dat klinkt misschien wat luchtig, maar dat is het echt niet! Er zijn verschillende oefeningen waarmee je de verschillende reacties van jouw lichaam ervaart. En wat dat oproept aan gevoelens en emoties. Je wordt je bewust van de patronen die je hebt gecreëerd.
Fake it till je make it?
Het belang van hoe jouw lichaam en houding gebruikt kunnen worden om anderen te laten zien dat je bijvoorbeeld vol zelfvertrouwen bent - zelfs als je dat niet bent - is wat Amy Cuddy uitlegt in haar populaire Ted Talk.
Een interessante term in somatic coaching en ook in deze lezing van Amy is volgens mij power posing: ook al ben je niet zelfverzekerd, op het moment dat je wel zelfverzekerd gaat staan of jouw lichaam beweegt, voel je je automatisch ook zelfverzekerder. Probeer het maar eens! Dit is een concreet voorbeeld van hoe het veranderen van jouw lichaam uiteindelijk ook leidt tot een verandering in gevoel en gedrag.
Voor wie is somatic coaching ?
Somatic coaching is zeer waardevol voor zowel jouw persoonlijke als professionele development. Als je op één of meer van de volgende vragen JA antwoordt, dan is somatic coaching interessant voor je.
- Heb je het gevoel dat je niet weet welke keuzes je moet maken in jouw persoonlijke of professionele leven?
- Heb je veel dromen of ideeën, maar onderneem je geen actie om ze uit te voeren of werkelijkheid te maken?
- Wil je meer zelfvertrouwen?
- Wil je assertiever zijn?
- Ervaar je (te veel) stress en wil je weten hoe je dat kunt verminderen?
- Wil je beter leadership tonen binnen jouw bedrijf?
- Wil je dat jouw team beter gaat presteren of samenwerken?
Wil je meer weten?
Wil je meer weten over somatic coaching? Neem dan contact met ons op! Kijk voor meer informatie over coaching door Doors Open op onze pagina over somatic coaching.
